Μητρώο Ονομάτων Internet με κατάληξη .gr και .ελ

Μητρώο Ονομάτων Internet με κατάληξη .gr και .ελ

Το Ινστιτούτο Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ-ΙΠ) είναι υπεύθυνο από το έτος 1989 ως σήμερα για τον χώρο ονομάτων .gr (Country Code Top Level Domain .gr) και από τον Οκτώβριο του 2015 και για τον χώρο ονομάτων .ελ. Ειδικότερα, το Μητρώο Ονομάτων Internet με κατάληξη .gr και .ελ του ΙΤΕ-ΙΠ είναι υπεύθυνο για την τεχνική υποστήριξη και λειτουργία του Μητρώου των χώρων .gr και .ελ, υπό την εποπτεία της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ).

Το DNS στην Ελλάδα (1989-2018)

Το Domain Name System (DNS) είναι μια τεχνολογία που αναπτύχθηκε προκειμένου να γίνει εύκολη η χρήση του διαδικτύου, ιδίως για τον μέσο χρήστη. Μέχρι την ανάπτυξη της τεχνολογίας αυτής η σύνδεση μεταξύ δύο υπολογιστών απαιτούσε την απομνημόνευση από τον χρήστη αριθμητικών "διευθύνσεων", των γνωστών διευθύνσεων IP (IP addresses). Όπως εύκολα μπορεί κάποιος να συμπεράνει η διεύρυνση της χρήσης του διαδικτύου σαν μέσο ανταλλαγής πληροφορίας απαιτούσε τη δημιουργία ενός "καταλόγου" διευθύνσεων, μορφής αντίστοιχης με αυτήν ενός τηλεφωνικού καταλόγου. Την ανάγκη αυτή κάλυψε το σύστημα DNS, στο οποίο μια αριθμητική διεύθυνση (π.χ. 193.201.166.11) αντιστοιχεί σε μια αλληλουχία λέξεων ή σειρά γραμμάτων που είναι σαφώς πιο εύκολο να απομνημονευθούν από τον χρήστη (www.forth.gr -> 139.91.152.51).

Την επιτυχία του DNS ήρθε να εδραιώσει ο παγκόσμιος ιστός (World Wide Web). Η εμφάνιση περιεχομένου στις ιστοσελίδες έδωσε πνοή και δυναμική στην εξάπλωση του διαδικτύου και δημιούργησε τις συνθήκες για την εμπορική αξιοποίησή του. Νέες υπηρεσίες εμφανίστηκαν στις οποίες η απομνημόνευση του ονόματος της υπηρεσίας από τον χρήστη πλέον αποτελούσε σημαντικό προσόν. Εμπορικές επωνυμίες, εμπορικά σήματα, αλλά και νέες εμπορικές ιδέες στηρίχτηκαν για την προβολή τους στο νέο μέσον με τη χρήση των domain names. Τα domain names έδωσαν τη δυνατότητα ο χρήστης του διαδικτύου να έρχεται σε άμεση επαφή με τις υπηρεσίες που αυτά πρόβαλαν.

Έως τα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1990, η χρήση του διαδικτύου περιοριζόταν σε πανεπιστήμια και επιστημονικές κοινότητες. Το ΙΤΕ-ΙΠ τηρούσε το Μητρώο των ονομάτων του .gr το οποίο αριθμούσε σε λίγες χιλιάδες ονομάτων. Η καταχώρηση ονομάτων γινόταν χωρίς κόστος για κάθε ενδιαφερόμενο ο οποίος ήθελε να χρησιμοποιήσει τη νέα αυτή τεχνολογία. Υπήρχε ωστόσο περιορισμός στον αριθμό των ονομάτων που μπορούσε να καταχωρηθεί ανά αριθμό φορολογικού μητρώου (ένα όνομα ανά φορέα) και η καταχώρηση επιτρεπόταν μόνο σε Ελληνικά νομικά πρόσωπα.

Το 1997, κατόπιν ανοικτού διαλόγου με φορείς και ενδιαφερόμενους από την ανερχόμενη αγορά υπηρεσιών διαδικτύου, ο οποίος έγινε υπό την αιγίδα της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών (ΕΕΤ), συντάχθηκε ο πρώτος κανονισμός της ΕΕΤ για την καταχώρηση ονομάτων χώρου του .gr. Από την ΕΕΤ ορίστηκε το ΙΤΕ-ΙΠ διαχειριστής των καταχωρήσεων και του Μητρώου όλων των ονομάτων για τον ελληνικό χώρο .gr. Κατόπιν τούτου, ιδρύθηκε το Τμήμα Διαχείρισης Ονομάτων Internet του ΙΤΕ-ΙΠ με το διπλό ρόλο του Καταχωρητή και του Μητρώου και με αποκλειστική αρμοδιότητα τη διαχείριση του Μητρώου και τη λειτουργία του DNS του .gr.

Ο πρώτος κανονισμός της ΕΕΤΤ τέθηκε σε ισχύ και εφαρμόστηκε από το ΙΤΕ-ΙΠ από 1/1/1999 και επέφερε σημαντικές αλλαγές στις Ελληνικές καταχωρήσεις ονομάτων. Ορίστηκε η περίοδος καταχώρησης σε δύο έτη, η καταβολή τέλους καταχώρησης για τις νέες καταχωρήσεις, καθώς και η δυνατότητα ετήσιων ανανεώσεων της διάρκειας καταχώρησης για τους χρήστες των ονομάτων. Τα νομικά πρόσωπα απέκτησαν το δικαίωμα της καταχώρησης δέκα ονομάτων ανά φορέα, οι ελεύθεροι επαγγελματίες δύο ονομάτων και οι Έλληνες πολίτες ενός. Δημιουργήθηκαν οι υπόχωροι .com.gr, .net.gr, .org.gr, .edu.gr και .gov.gr για καταχωρήσεις ονομάτων οι φορείς των οποίων πληρούσαν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.

Ο κανονισμός αναθεωρήθηκε από την ΕΕΤΤ και βελτιώθηκε τον Νοέμβριο του 1999, δίνοντας το δικαίωμα και στους φορείς και ιδιώτες εκτός Ελλάδας να καταχωρήσουν ονόματα, ενώ αργότερα άρθηκε και ο περιορισμός στον αριθμό των ονομάτων που καταχωρούνταν ανά φορέα για όλους τους Έλληνες χρήστες.

Με τον νόμο 2867/2000 η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων ορίστηκε αρμόδια Αρχή για τις εκχωρήσεις των ονομάτων του .gr. Με την απόφαση της ΕΕΤΤ υπ' αριθμόν 268/73 του Νοεμβρίου του 2002, από τον Απρίλιο του 2004 οι καταχωρήσεις των ονομάτων πραγματοποιούνται μέσω των καταχωρητών. Για το σκοπό αυτό το ΙΤΕ-ΙΠ, αξιοποιώντας την εμπειρία του στη διαχείριση του Μητρώου, δημιούργησε μια υποδομή η οποία υλοποιεί τη δομή Μητρώο Καταχωρητής Χρήστης για τις καταχωρήσεις των ονομάτων. Το ΙΤΕ-ΙΠ συνέχισε να λειτουργεί για διάστημα λίγων μηνών ως προσωρινός καταχωρητής ονομάτων, προκειμένου να υπάρξει ομαλή μετάβαση στο νέο σύστημα καταχωρήσεων.

Στο πλαίσιο της απόφασης ΕΕΤΤ υπ' αριθμόν 351/76 της 15-04-2005, το ΙΤΕ-ΙΠ υλοποίησε και παρέχει από τις 4 Ιουλίου 2005 τη δυνατότητα καταχώρησης ονομάτων Internet με Ελληνικούς χαρακτήρες (IDN - International Domain Names). Υποστηρίζονται όλοι οι Ελληνικοί χαρακτήρες συμπεριλαμβανομένων και των αρχαίων Ελληνικών, καθώς και όλα τα σημεία στίξης (πολυτονικοί χαρακτήρες).

Στις 4 Μαΐου 2015 εκχωρήθηκε από το ICANN η κατάληξη .ελ στην Ελλάδα, ως επιτυχές αποτέλεσμα μιας διαδικασίας που ξεκίνησε το 2010. Για να υλοποιηθεί το πλαίσιο των κανόνων που θα διέπουν τις εκχωρήσεις στο .ελ πραγματοποιήθηκε από την ΕΕΤΤ δημόσια διαβούλευση που οδήγησε στην έκδοση του Κανονισμού Διαχείρισης και Εκχώρησης Ονομάτων Χώρου (Domain Names) με κατάληξη .gr ή .ελ (απόφαση ΕΕΤΤ υπ' αριθμόν 843/2 της 01-03-2018). Με βάση τον Κανονισμό αυτόν, το ΙΤΕ-ΙΠ υλοποίησε και παρέχει από τις 10 Ιουλίου του 2018 τη δυνατότητα καταχώρησης ονομάτων χώρου με κατάληξη .ελ, σε Λατινικούς και Ελληνικούς χαρακτήρες.

Nameservers, διασύνδεση και εφαρμογές του Μητρώου

Για την ασφαλή λειτουργία του Μητρώου έχει υλοποιηθεί ένα υπολογιστικό σύστημα υψηλής διαθεσιμότητας με πολλαπλές δικλείδες ασφαλείας και ασφαλούς τήρησης των δεδομένων, ενώ παράλληλα έχει υλοποιηθεί σε ασφαλή τοποθεσία και απόσταση εναλλακτικός χώρος τήρησης αντιγράφου των δεδομένων, το οποίο μπορεί σε περίπτωση φυσικής καταστροφής να αναλάβει τη συνέχιση του έργου των καταχωρήσεων, αλλά και της δημιουργίας των αρχείων λειτουργίας (zone file) του .gr και του .ελ.

Για τις ανάγκες του DNS δημιουργήθηκε ένα σύστημα "εξυπηρετητών" (nameservers), οι οποίοι φρόντιζαν και φροντίζουν την αδιάλειπτη παροχή πληροφορίας για τις εγγραφές του Μητρώου σε κάθε σύστημα που παρέχει υπηρεσίες που στηρίζονται στο DNS. Ξεκινώντας με την από κοινού χρήση εξυπηρετητών με άλλα Ευρωπαϊκά Μητρώα στη δεκαετία του 1990, υλοποιήθηκε σταδιακά ένα αποκλειστικής χρήσης σύστημα που στηρίζεται σε πολλαπλά υπολογιστικά συστήματα, στρατηγικά τοποθετημένα, τόσο στον Ελληνικό χώρο, όσο και στην Ευρώπη και στην Αμερική, σε σύγχρονους και ταχείς κόμβους. Οι εξυπηρετητές ονοματοδοσίας χρησιμοποιούν τεχνολογίες Anycast για την ασφάλεια, την αξιοπιστία, την επεκτασιμότητα, και τη σταθερότητα της λειτουργίας των Αρχείων Ζώνης του .gr και του .ελ. Τα συστήματα αυτά είναι ικανά να ανταπεξέλθουν σε υψηλές απαιτήσεις και καλύπτουν απολύτως, τόσο τις σημερινές, όσο και τις μελλοντικές ανάγκες ανάπτυξης και λειτουργίας του .gr και του .ελ. Επιπλέον του ιδιόκτητου συστήματος αυτού το σύστημα ονοματοδοσίας υποστηρίζεται και από παρόχους Anycast, για την περαιτέρω βελτίωση της διαθεσιμότητάς του, της εγγύτητας προς το εξυπηρετούμενο ερώτημα αλλά και της αντοχής σε δικτυακές επιθέσεις τύπου DDoS.

Κάθε νέα εγγραφή του Μητρώου υλοποιείται άμεσα και εισάγεται στο αντίστοιχο αρχείο ζώνης του DNS εντός τριών ωρών από την εισαγωγή της. Τα αρχεία ζώνης του DNS του .gr και του .ελ αναδημιουργούνται κάθε τρεις ώρες από τα στοιχεία του Μητρώου καθημερινά και σε 24ωρη βάση. Το λογισμικό λειτουργίας του Μητρώου και οι εφαρμογές του έχουν σχεδιαστεί και υλοποιηθεί από το ΙΤΕ-ΙΠ.

Από το 2010 διατέθηκε στους χρήστες των ονομάτων η τεχνολογία ασφάλειας DNSSEC, μια τεχνολογία που πιστοποιεί την ακεραιότητα και την ορθότητα των απαντήσεων που δίνουν οι εξυπηρετητές ονομάτων χώρου (nameservers), ενώ για την προστασία από μεταβολές στα στοιχεία του ονόματος χώρου διατίθεται η Υπηρεσία Αυξημένης Ασφάλειας που επιτρέπει αλλαγές σε στοιχεία του ονόματος χώρου μόνο κατόπιν επιβεβαίωσης από τον δικαιούχο του.

Το ΙΤΕ-ΙΠ ως Μητρώο

Από τον Ιούλιο του 2004 το ΙΤΕ-ΙΠ δεν λειτουργεί ως καταχωρητής. Κατόπιν ανοικτών διαγωνισμών που διενήργησε η ΕΕΤΤ, στο πλαίσιο της νέας δομής Μητρώο Καταχωρητής Χρήστης για τις καταχωρήσεις ονομάτων, το ΙΤΕ-ΙΠ και ειδικότερα το τμήμα του «Μητρώο Ονομάτων Internet με κατάληξη .gr» ανέλαβε το 2004 και εκ νέου το 2009 και το 2014 την τήρηση και λειτουργία του Μητρώου για το Top Level Domain .gr. Από τον Ιούλιο του 2018 το ΙΤΕ-ΙΠ τηρεί και λειτουργεί το Μητρώο και για το Top Level Domain .ελ και το αρμόδιο τμήμα μετονομάστηκε πλέον σε «Μητρώο Ονομάτων Internet με κατάληξη .gr και .ελ».

Το Μητρώο Ονομάτων Internet του ΙΤΕ-ΙΠ είναι υπεύθυνο για την τεχνική υποστήριξη και λειτουργία του Μητρώου του .gr και του .ελ , τη λειτουργία και υποστήριξη των nameservers του .gr και του .ελ, και τη διασύνδεση του Μητρώου με την ΕΕΤΤ και τους καταχωρητές. Οι υπηρεσίες του Μητρώου παρέχονται και υποστηρίζονται από το προσωπικό του Μητρώου 24 ώρες το 24ωρο, 365 ημέρες τον χρόνο προκειμένου να διασφαλιστεί η αδιάκοπη λειτουργία του .gr και του .ελ.

Το ΙΤΕ-ΙΠ παρέχει στους καταχωρητές υπηρεσία διασύνδεσης με το Μητρώο μέσω του πρωτοκόλλου EPP. Με τη χρήση του πρωτοκόλλου EPP δίνεται η δυνατότητα διάθεσης των υπηρεσιών του Μητρώου στους τελικούς χρήστες, μέσω κατάλληλων εφαρμογών των καταχωρητών. Παράλληλα διατίθεται δοκιμαστικό σύστημα για την ανάπτυξη και δοκιμή των εφαρμογών των καταχωρητών. Στους καταχωρητές διατίθεται επίσης, ένα διαδικτυακό σύστημα διαχείρισης των ονομάτων χώρου που καλύπτει όλες τις δυνατότητες καταχώρησης και διαχείρισής τους, χωρίς να απαιτείται η δημιουργία ή η προμήθεια εφαρμογών EPP για τη λειτουργία του καταχωρητή. Επιπρόσθετα, παρέχεται στους καταχωρητές υπηρεσία αναζήτησης και ελέγχου διαθεσιμότητας / εγκυρότητας ονόματος χώρου (whois), η οποία μπορεί να διατεθεί από τις ιστοσελίδες των καταχωρητών στους τελικούς χρήστες.

Για την ασφαλή διασύνδεση των καταχωρητών στα συστήματα του Μητρώου, όλες οι υπηρεσίες του είναι διαθέσιμες μόνο σε εξουσιοδοτημένους χρήστες και είναι προσβάσιμες μόνο κατόπιν ασφαλούς ταυτοποίησης.

Το Μητρώο Ονομάτων Internet του ΙΤΕ-ΙΠ, στο πλαίσιο της λειτουργίας του, βελτιώνει συνεχώς τις υπηρεσίες που παρέχει προς τους καταχωρητές, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες λειτουργίας αυτών, αλλά και με γνώμονα την εξυπηρέτηση των τελικών χρηστών. Από τον Δεκέμβριο του 2008 ανέπτυξε και εφαρμόζει Σύστημα Ποιότητας, πιστοποιημένο σύμφωνα με τις απαιτήσεις του προτύπου ISO-9001 και από τον Σεπτέμβριο του 2014 Σύστημα Διαχείρισης Ασφάλειας Πληροφοριών, πιστοποιημένο ως προς τις απαιτήσεις του προτύπου ISO-27001:2013.

Διεθνείς Δραστηριότητες του ΙΤΕ-ΙΠ στον τομέα των Domain Names

Για το ΙΤΕ-ΙΠ, η ενεργή συμμετοχή του Μητρώου στα διεθνή δρώμενα αποτελεί θεμελιώδη επιλογή. Το Μητρώο συμμετέχει σε συναντήσεις διεθνών οργανισμών που αφορούν στις καταχωρήσεις ονομάτων σε τακτική βάση. Είναι μέλος του CENTR (Council of European National Top Level Domain Registries) και συμμετέχει ενεργά στις συναντήσεις του ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers), του παγκόσμιου φορέα που έχει αναλάβει τη διαχείριση των domain names κατόπιν σχετικής συμφωνίας με την Κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής.

Το ΙΤΕ-ΙΠ συμμετείχε στη διαμόρφωση των κανόνων και των προϋποθέσεων της εκχώρησης ονομάτων χώρου ανωτάτου επιπέδου με διεθνείς χαρακτήρες (IDN TLDs, π.χ. [.όνομα]). Στο πλαίσιο αυτών των διεργασιών, συνεργάτες του Μητρώου συνεργάστηκαν με το ICANN, με άλλα Μητρώα και ειδικούς διαφόρων ειδικοτήτων για τη «Μελέτη των θεμάτων που παρουσιάζονται κατά την καταχώρηση διεθνοποιημένων ονομάτων ανωτάτου επιπέδου με Ελληνικούς χαρακτήρες» (Greek Case Study Team Report - ICANN Variant Issues Project), τη «Μελέτη των θεμάτων που σχετίζονται με την Διαχείριση των IDN variant TLDs Integrated Issues Report» (ICANN Variant Issues Project), τη δημιουργία πολιτικής για την Εκχώρηση Ονομάτων Χώρου που αντιστοιχούν σε Γεωγραφικούς χώρους (ICANN - ccNSO IDN Country Code Policy Development Process), τη μελέτη για τη δημιουργία κανόνων για την αποδοχή μη-λατινικών χαρακτήρων για χρήση στο root DNS (Label Generation Ruleset Process for the DNS Root Zone), τη μεθοδολογία εξέτασης ομοιότητας ονομάτων χώρου (Extended Process Similarity Review Panel), τη μεθοδολογία μετριασμού κινδύνου των επιπτώσεων της ομοιότητας ονομάτων χώρου (Similarity risk mitigation guidelines) και την πρόταση για τη Χρήση Ελληνικών χαρακτήρων στο root αρχείο ζώνης (Greek Generation Panel proposal for the Root Zone LGR).

Επικοινωνία:

Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ)
Ινστιτούτο Πληροφορικής
Μητρώο Ονομάτων Internet με κατάληξη .gr και .ελ
Τηλ.: +30 2810 391450
Fax: +30 2810 391451
Email: hmaster-info@ics.forth.gr
URL: https://www.gr