Το Ινστιτούτο Πληροφορικής (ΙΠ), ένα από τα δέκα ερευνητικά Ινστιτούτα του Ιδρύματος Τεχνολογίας και 'Έρευνας (ΙΤΕ), διεξάγει βασική και εφαρμοσμένη έρευνα, και διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάπτυξη της Κοινωνίας της Πληροφορίας σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Επίσης, προωθεί την εκπαίδευση και κατάρτιση προσφέροντας τεχνογνωσία σε ένα μεγάλο πλήθος προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών με τη χορήγηση υποτροφιών και τη συμμετοχή τους σε ερευνητικά προγράμματα. Κύρια χαρακτηριστικά του αποτελούν η ερευνητική του αριστεία, η διεπιστημονική προσέγγιση και η συνεχής προσπάθεια μεταφοράς των ερευνητικών αποτελεσμάτων και των τεχνολογιών που αναπτύσσει στην βιομηχανία και ευρύτερα στην κοινωνία.
Το ΙΠ-ΙΤΕ βρίσκεται στην έδρα του Ιδρύματος στο Ηράκλειο Κρήτης, και απασχολεί σήμερα περίπου 350 άτομα. Από το έτος ιδρύσεως του (1983), είναι διεθνώς ανταγωνιστικό και έχει αριστεύσει σε όλες τις αξιολογήσεις ερευνητικών ινστιτούτων που έχουν γίνει στην Ελλάδα από την ΓΓΕΚ, έχοντας καταταχθεί πάντα πρώτο στον τομέα της Πληροφορικής. Το ΙΠ-ΙΤΕ συμμετέχει ενεργά στην οικονομική, κοινωνική και τεχνολογική ανάπτυξη της Περιφέρειας Κρήτης, σε στενή συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και άλλους τοπικούς φορείς και οργανισμούς.
Το ΙΠ-ΙΤΕ είναι οργανωμένο σε Εργαστήρια, καθένα από τα οποία διεξάγει βασική και εφαρμοσμένη έρευνα, είτε εστιασμένη σε θεματικές περιοχές, ή διαθεματικά με διεπιστημονική προσέγγιση. Τα εργαστήρια είναι στελεχωμένα με εξειδικευμένο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό, και διαθέτουν υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό. Στο πλαίσιο αυτό, το ΙΠ-ΙΤΕ διεξάγει βασική και εφαρμοσμένη έρευνα στους ακόλουθους τομείς: Υπολογιστική Ιατρική, Βιο-Πληροφορική, Υπολογιστική Όραση και Ρομποτική, Αρχιτεκτονική Υπολογιστών και Συστημάτων VLSI, Κατανεμημένα Υπολογιστικά Συστήματα, Πληροφοριακά Συστήματα και Πολιτισμική Πληροφορική, Αλληλεπίδραση Ανθρώπου - Υπολογιστή, Καθολική Πρόσβαση και Υποστηρικτικές Τεχνολογίες, Τηλεπικοινωνίες και Δίκτυα.
Παράλληλα με τις παραπάνω δραστηριότητες, το ΙΠ-ΙΤΕ έχει αναπτύξει ένα διεπιστημονικό ερευνητικό και αναπτυξιακό πρόγραμμα μεταξύ των Εργαστηρίων του στον τομέα της Διάχυτης Νοημοσύνης, που αποτελεί πλατφόρμα συνεργασίας για πρωτοποριακή έρευνα και ανάπτυξη σχετικών τεχνολογιών, και πεδίο μελέτης των πιθανών επιπτώσεων τους, τόσο στο άτομο, όσο και στην κοινωνία στο σύνολό της. Διεξάγεται επίσης ολοκλήρωση συστημάτων με υπάρχουσες τεχνολογίες αιχμής, ενώ λαμβάνεται υπόψη η παράμετρος της ασφάλεια πληροφοριών, δικτύων και υπολογιστικών συστημάτων. Επιπλέον, το ΙΠ- ΙΤΕ κατασκευάζει μια μεγάλης κλίμακας ερευνητική υποδομή για τεχνολογίες Διάχυτης Νοημοσύνης, που θα αποτελέσει έναν μοναδικό χώρο έκθεσης των πλεονεκτημάτων και των δυνατοτήτων τους σε διάφορες εκφάνσεις της καθημερινής ζωής, κομβικό σημείο για διεπιστημονική ερευνητική συνεργασία καθώς και συνδετικό κρίκο για τη μεταφορά τεχνογνωσίας από την ερευνητική κοινότητα προς τη βιομηχανία.
Το ΙΠ-ΙΤΕ επιδιώκει την πρακτική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας και ανάπτυξης παρέχοντας σε βιομηχανίες υπηρεσίες και δικαιώματα χρήσης για συγκεκριμένα προϊόντα, και συνάπτοντας συμβάσεις για την από κοινού ανάπτυξη νέων προϊόντων. Το Επιστημονικό και Τεχνολογικό Πάρκο Κρήτης (ΕΤΕΠ-Κ), στη δημιουργία του οποίου το ΙΠ-ΙΤΕ έχει διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο, συμβάλλει θετικά στη σύμπραξη της έρευνας με τη βιομηχανία, προσελκύοντας στους χώρους του εταιρείες υψηλής τεχνολογίας. Παράλληλα, το ΙΠ-ΙΤΕ ενθαρρύνει τις προσπάθειες δημιουργίας εταιρειών τεχνοβλαστών (spin-off), με στόχο την εκμετάλλευση αποτελεσμάτων της έρευνάς του. Κορυφαίο παράδειγμα αποτελεί η FORTHnet ΑΕ, μια από τις μεγαλύτερες Ελληνικές εταιρείες στον τομέα της παροχής πρόσβασης στο Διαδίκτυο και των Τηλεπικοινωνιών.
Επίσης, το ΙΠ-ΙΤΕ παρέχει υπηρεσίες προς το ευρύ κοινό μέσω των διαφόρων τμημάτων του, όπως (i) Το Μητρώο ονομάτων χώρου διαδικτύου με καταλήξεις .gr και .ελ, (ii) η εκπαίδευση και κατάρτιση ενδιαφερομένων πολιτών (ιδιώτες, εταιρείες, δημόσιους οργανισμούς) σε τεχνολογίες αιχμής, (iii) η άμεση επέμβαση σε έκτακτες ανάγκες ασφάλειας πληροφοριακών συστημάτων και δικτύων μέσω του διεθνώς διαπιστευμένου Τμήματoς FORTHcert (FORTH Computer Emergency Response Team), (iv) η συμμετοχή στην ανάπτυξη και λειτουργία της ελληνικής Ανοιχτής Γραμμής Καταγγελιών για Παράνομο Περιεχόμενο στο Διαδίκτυο Safeline, (v) οι μετρήσεις ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας από πομπούς ραδιοκυμάτων και δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας για τον έλεγχο της ασφαλούς έκθεσης των πολιτών σε αυτήν, (vi) η εγκατάσταση και υποστήριξη Ολοκληρωμένων Πληροφοριακών Συστημάτων Υγείας σε φορείς υγείας (Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών), (vii) η εγκατάσταση και υποστήριξη Πληροφοριακών Συστημάτων σε φορείς του Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού. Για τις υπηρεσίες αυτές, όπως και για τις ερευνητικές και αναπτυξιακές του δραστηριότητες, το ΙΠ-ΙΤΕ ακολουθεί το Πρότυπο διαχείρισης ποιότητας ISO 9001:2000, για το οποίο είναι πιστοποιημένο από το 2008.
Το ΙΠ-ΙΤΕ αντιπροσωπεύει την Ελλάδα στο ERCIM, έναν Ευρωπαϊκό οργανισμό τον οποίο απαρτίζουν τα σημαντικότερα ερευνητικά/ακαδημαϊκά κέντρα του χώρου της Πληροφορικής και των Εφαρμοσμένων Μαθηματικών, που αποσκοπεί στην προώθηση της Ευρωπαϊκής έρευνας και ανάπτυξης. Μέλη του Ινστιτούτου συμμετέχουν ενεργά και παίζουν ηγετικό ρόλο σε έργα χάραξης πορείας βασικής έρευνας σε περιοχές στρατηγικής σημασίας για την Ευρώπη.
Το ΙΠ-ΙΤΕ φιλοξενεί το Ελληνικό Γραφείο του W3C (World Wide Web Consortium), μιας διεθνούς κοινοπραξίας με στόχο τον καθορισμό των κατευθύνσεων, του λογισμικού και των εργαλείων για την ανάπτυξη του Παγκόσμιου Ιστού.
Επίσης, το ΙΠ-ΙΤΕ συνδιοργανώνει με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών (ENISA) το Ετήσιο Θερινό Σχολείο για την Ασφάλεια Δικτύων και Πληροφοριών.
Μέσω όλων των προαναφερομένων δραστηριοτήτων το ΙΠ-ΙΤΕ συμβάλλει στην ανάπτυξη μιας Κοινωνίας της Πληροφορίας αποδεκτής από όλους τους πολίτες, συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων με αναπηρία, αναπτύσσοντας τεχνολογίες και εφαρμογές που εξυπηρετούν τον άνθρωπο στην καθημερινή του ζωή και καθιστούν τον υπολογιστή ένα φιλικό εργαλείο, το οποίο σταδιακά ενσωματώνεται στο περιβάλλον αποτελώντας αναπόσπαστο τμήμα του.
